TİCARÎ ELEKTRONİK İLETİ YÖNETİM SİSTEMİ (İYS)

İLETİ YÖNETİM SİSTEMİ
Mevzuatımızda Ticari Elektronik İleti; “Telefon, çağrı merkezleri, faks, otomatik arama makineleri, akıllı ses kaydedici sistemler, elektronik posta, kısa mesaj hizmeti gibi vasıtalar kullanılarak elektronik ortamda gerçekleştirilen ve ticari amaçlarla gönderilen veri, ses ve görüntü içerikli iletiler” olarak tanımlanmaktadır. 

Telefon, çağrı merkezi, otomatik arama makinesi, akıllı ses kaydedici sistem, elektronik posta, kısa mesaj hizmeti gibi vasıtalar kullanılarak elektronik ortamda gerçekleştirilen ve ticari amaçlarla gönderilen veri, ses ve görüntü içerikli ileti gönderimi yapan gerçek veya tüzel kişilere Hizmet Sağlayıcı denir.

Ticari elektronik ileti yoğunluğunu yeni esaslara bağlamak amacıyla, 04.01.2020 tarihli Resmî Gazete’de ‘Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’ yayınlanmıştır. Bu yönetmelik ile Ticari Elektronik İleti Yönetim Sistemi adı verilen bir sistem düzenlenmiştir.

Kural olarak, mal ve hizmet tanıtmak, pazarlamak, işletmeyi tanıtmak ya da kutlama ve temenni gibi içeriklerle tanınırlığı artırmak amacıyla alıcıların elektronik iletişim adreslerine gönderilen ticari elektronik iletiler için alıcının kendisinden önceden onay almak zorunludur. 

4 Ocak 2020 tarihinde yapılan değişiklikle, onayın bizzat “alıcı”dan alınmasına alternatif olarak, İleti Yönetim Sistemi (iys.org.tr) üzerinden de alınabileceği eklenmiştir. 

İleti Yönetim Sistemi, hizmet sağlayıcıların arama, mesaj ve e-posta gibi farklı tipte ileti izinlerini saklayıp yönetebilecekleri, alıcıların verdikleri izinleri görüntüleyip kaldırabilecekleri, izinsiz gönderimleri şikâyet edebilecekleri, kamunun ise ileti şikâyetlerini ve şikâyete konu iznin durumunu görüntüleyebilecekleri, web sitesi, kısa mesaj numarası ve çağrı merkezi üzerinden hizmet verecek, tüm izinleri zaman damgasıyla kayıt altına alıp güvenli biçimde saklayacak ulusal veri tabanı sistemidir. 

Bu sistem ile, alıcılar için elektronik ticari iletilerle ilgili verdikleri onayları takip etmek, düzenlemek ve şikâyet etmek bakımından; hizmet sağlayıcılar için ise onay süreçlerini yürütmek, reddetme hakkını kullanan alıcıları takip etmek ve şikâyet halinde Sistem üzerinde zaman damgası ile işaretlenen onayları kanıtlamak bakımından kolaylık sağlanacaktır.

Yapılan değişiklikle, elektronik ileti göndermek isteyen gerçek ve tüzel kişilerin İleti Yönetim Sistemi’ne kaydolması zorunlu hale getirilmiş; hizmet sağlayıcıların yalnızca İleti Yönetim Sistemi üzerinde onayı bulunan alıcılara ticari elektronik ileti gönderimi yapabilmesi düzenlenmiştir.

ONAY
Alıcıların onayı üç şekilde alınabilecektir:

  1. Yazılı olarak
  2. Her türlü elektronik iletişim aracıyla
  3. İleti Yönetim Sistemi üzerinden

Sistem üzerinden alınmayan onayların, hizmet sağlayıcı tarafından 3 (üç) iş günü içinde İleti Yönetim Sistemi’ne kaydedilmesi gerekecektir. 
Sisteme kaydedilmeyen onaylar ise geçersiz kabul edilecektir. 

BAŞVURU
İleti Yönetim Sistemi’ne www.iys.org.tr internet sitesi üzerinden başvuru yapılmaktadır. Başvuruyu MERSİS kaydı olan ve bu kayda göre yetkili olan kişiler e-imza ile yapabilmektedir. 
Başvuru esnasında MERSİS bilgileri güncel olmalıdır. 
İleti Yönetim Sistemi başvuru formu kullanılarak gerekli bilgi ve belgeler iletilmelidir. Bu bilgi ve belgeler kontrol edilip doğrulandıktan sonra hesap kullanıma açılır. 

Başvuru Esnasında Aranan Belgeler

  1. Hizmet sağlayıcının MERSİS numarası ve ticari elektronik ileti gönderimi yaptığı markaların tescil belgeleri (ve elektronik imzalı İleti Yönetim Sistemi Temel Hizmetler Kullanım Taahhütnamesi)
  2. İmza yetkilisinin T.C kimlik numarası, cep telefonu numarası, kurumsal e-posta adresi
  3. Müştereken temsile yetki durumunda, en az bir yetkilinin daha ilk yetkili tarafından imzalanmış dokümanı imzalaması
  4. Marka bazında sahip olunan onaylı kayıtlı elektronik iletişim adresi sayıları

Yönetmelik kapsamında alınan onaylar 1 Haziran 2020 tarihine kadar hizmet sağlayıcılar tarafından İleti Yönetim Sistemi’ne aktarılmak zorundadır. 
Bu tarihten sonra alıcılara, onayların sisteme yüklendiği ve 1 Eylül 2020 tarihine kadar kontrol edilmediği takdirde bu onayların geçerli sayılacağı bilgisini içeren bir ileti gönderilecektir. 
Onaylar sisteme tek tek, toplu halde veya teknik entegrasyon yoluyla eklenebilir.
Yüklenecek onaylar şu verileri içermelidir:

  • İletişim adresi (telefon numarası veya e-posta adresi)
  • Onay tarihi
  • İletişim kanalı (arama, mesaj, e-posta vb.)
  • Onay kaynağı ('1 Mayıs 2015 öncesi', 'ıslak imzalı onay formu', 'web sitesi' vb.)

REDDETME HAKKI
Yönetmelikte düzenlenen reddetme hakkı kapsamında alıcı; istediğinde hiçbir gerekçe göstermeksizin ticari elektronik ileti almayı reddedebilir. 
Alıcının ret bildiriminde bulunması, bildirimin yapıldığı iletişim kanalına ilişkin onayı geçersiz kılar. Hizmet sağlayıcı, kendisine iletilen ret bildirimlerini de 3 (üç) iş günü içinde İleti Yönetim Sistemi’ne bildirmekle yükümlü olacaktır. 
Alıcının ret bildiriminde bulunması üzerinden 3 iş günü geçmesine rağmen ticari elektronik iletilerin gönderimi devam ettiği takdirde alıcı, e-devlet üzerinden şikâyet başvurusu yapabilecektir.
Ayrıca devam eden abonelik, üyelik veya ortaklık durumu ile tahsilat, borç hatırlatma, bilgi güncelleme, satın alma ve teslimat veya benzeri durumlara ilişkin bildirimleri içeren iletiler ile hizmet sağlayıcıya ilgili mevzuatla getirilen bilgi verme yükümlülüğü durumlarında önceden onay alma zorunluluğu aranmaz.

CEZAİ YAPTIRIMLAR
Aşağıda belirtilen hallere aykırılık olması halinde 1.000 TL ile 5.000 TL arasında idari para cezası verilebilir:

  • Hizmet sağlayıcı, elektronik iletişim araçlarıyla sözleşmenin yapılmasından önce; alıcıların kolayca ulaşabileceği şekilde ve güncel olarak tanıtıcı bilgilerini, sözleşmenin kurulabilmesi için izlenecek teknik adımlara ilişkin bilgileri, sözleşme metninin sözleşmenin kurulmasından sonra, hizmet sağlayıcı tarafından saklanıp saklanmayacağı ile bu sözleşmeye alıcının daha sonra erişiminin mümkün olup olmayacağı ve bu erişimin ne kadar süreyle sağlanacağına ilişkin bilgileri, veri girişindeki hataların açık ve anlaşılır şekilde belirlenmesine ve düzeltilmesine ilişkin teknik araçlara ilişkin bilgileri, uygulanan gizlilik kuralları ve varsa alternatif uyuşmazlık çözüm mekanizmalarına ilişkin bilgileri sunar.
     
  • Hizmet sağlayıcı, varsa mensubu olduğu meslek odası ile meslekle ilgili davranış kurallarını ve bunlara elektronik olarak ne şekilde ulaşılabileceğini belirtir. Hizmet sağlayıcı, sözleşme hükümlerinin ve genel işlem şartlarının alıcı tarafından saklanmasına imkan sağlar.
     
  • Hizmet sağlayıcı, siparişin onaylanması aşamasında ve ödeme bilgilerinin girilmesinden önce, ödeyeceği toplam bedel de dâhil olmak üzere, sözleşmenin şartlarının alıcı tarafından açıkça görülmesini sağlar.
     
  • Ticari elektronik iletiler, alıcılara ancak önceden onayları alınmak kaydıyla gönderilebilir. Bu onay, yazılı olarak veya her türlü elektronik iletişim araçlarıyla alınabilir. Kendisiyle iletişime geçilmesi amacıyla alıcının iletişim bilgilerini vermesi hâlinde, temin edilen mal veya hizmetlere ilişkin değişiklik, kullanım ve bakıma yönelik ticari elektronik iletiler için ayrıca onay alınmaz. 

Aşağıda belirtilen hallere aykırılık olması halinde 1.000 TL ile 10.000 TL arasında idari para cezası verilebilir:

  • Hizmet sağlayıcı, alıcının siparişini aldığını gecikmeksizin elektronik iletişim araçlarıyla teyit eder.
     
  • Hizmet sağlayıcı, sipariş verilmeden önce alıcıya, veri giriş hatalarını belirleyebilmesi ve düzeltebilmesi için uygun, etkili ve erişilebilir teknik araçları sunar.
     
  • Ticari iletişimin ve bu iletişimin adına yapıldığı gerçek ya da tüzel kişinin açıkça belirlenebilir olmasını sağlayan bilgiler sunulmalıdır.
     
  • İletide, hizmet sağlayıcının tanınmasını sağlayan bilgiler ile haberleşmenin türüne bağlı olarak telefon numarası, faks numarası, kısa mesaj numarası ve elektronik posta adresi gibi erişilebilir durumdaki iletişim bilgileri yer alır. İletide, haberleşmenin türüne bağlı olarak, iletinin konusu, amacı ve başkası adına yapılması hâlinde kimin adına yapıldığına ilişkin bilgilere de yer verilir.

Aşağıda belirtilen hallere aykırılık olması halinde 2.000,00 TL ile 5.000,00 TL arasında idari para cezası verilebilir:

  • Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca görevlendirilen denetim elemanları, bu Kanun kapsamında Gümrük ve Ticaret Bakanlığının yetkisine giren hususlarla ilgili olarak her türlü bilgi, belge ve defterleri istemeye, bunları incelemeye ve örneklerini almaya, ilgililerden yazılı ve sözlü bilgi almaya yetkili olup ilgililer istenilen bilgi, belge ve defterler ile elektronik kayıtlarını, bunların örneklerini noksansız ve gerçeğe uygun olarak vermek, yazılı ve sözlü bilgi taleplerini karşılamak ve her türlü yardım ve kolaylığı göstermekle yükümlüdür.

Aşağıda belirtilen hallere aykırılık olması halinde 5.000,00 TL ile 20.000,00 TL arasında idari para cezası verilebilir:

  • Kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve diğer gerçek veya tüzel kişiler, elektronik ticaretin gelişiminin izlenebilmesi ve değerlendirilebilmesi amacıyla Bakanlık tarafından istenilen bilgileri Bakanlıkça oluşturulan sisteme bildirir.